Czym jest obornik?
To nawóz naturalny składający się z przefermentowanego kału, moczu zwierząt i ściółki. Zawiera on wszystkie składniki odżywcze potrzebne do rozwoju roślin oraz poprawia właściwości fizyczne ziemi. Główną zasadą stosowania nawozu jest to, że musi on mieć czas na rozkład zanim na miejscu jego stosowanie posadzimy rośliny.
Działanie obornika
Ten niezwykle wartościowy i cenny nawóz jest skarbnicą najważniejszych związków organicznych oraz mikro i makroelementów, niezbędnych roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju.
Obornik jako naturalny nawóz dostarcza roślinom podstawowych składników pokarmowych takich jak azot, fosfor i potas. Oprócz tego zawiera także wapń, magnez, bor i żelazo, które czasem są niedostępne w nawozach mineralnych. Rozłożony i przekopany z glebą wpływa ponadto na tworzenie próchnicy a jednocześnie poprawiał strukturę gleby. Nawożenie organiczne obornikiem warto wykonywać pod uprawę warzyw na glebach ciężkich raz na 4 lata, najlepiej jesienią (w październiku), a na lekkich raz na 2-3 lata jesienią lub wczesną wiosną, ale tylko przekompostowany i dobrze rozłożony.
W takiej przygotowanej glebie zawarte mikroelementy, związki mineralne i głównie azot w oborniku, nadaje jej żyzność.
Nawozy pełnią ważną rolę w rolnictwie ekologicznym, a amatorsko powinniśmy je stosować głównie w uprawie warzyw na działce. Nie wszystkie rośliny jednak tolerują tak silne nawożenie, poniżej wyjaśnienia.
Rodzaje obornika – jaki obornik wybrać?
Obornik można stosować w formie świeżej, przekompostowanej, suszonej lub granulowanej.
Świeży obornik
nie może być podawany bezpośrednio przed siewem czy sadzeniem. Jeśli wysiew planowany jest wiosną, nawóz miesza się z podłożem już jesienią.
Obornik przekompostowany
Można wykładać zarówno jesienią jak i wiosną.
Obornik granulowany/ suszony obornik
Obornik dostępny w formie suszonej może występować jako obornik suszony rozdrobniony lub w formie granulek (np. Obornik granulowany bydlęcy jest w 100% naturalny). Te formy wykorzystuje się w różnym terminie (zależnie od potrzeb). Nie wydzielają nieprzyjemnego zapachu, co jest zaletą szczególnie w uprawie przydomowej.
Rodzaje obornika w zależności od tego, od jakich zwierząt pochodzi
- Obornik bydlęcy – stosuje się go na różnych glebach, ale polecany jest na podłoża piaszczyste, w których składniki pokarmowe szybko są wymywane. Zawiera mniej składników pokarmowych od obornika bydlęcego, ale jest bardziej zasobny w potas.
- Obornik koński – powoduje szybkie ogrzewanie gleby (to nie zawsze jest korzystny proces). Nawóz koński można go stosować na gleby ciężkie i lekkie.
- Obornik świński – jest dobrym rozwiązaniem na glebach piaszczystych, w uprawie roślin wytwarzających dużą ilość zielonej masy. Jest zasobny w azot.
- Obornik kurzy – zwykle stosowany jest jako dodatek do innych nawozów lub składnik pryzmy kompostowej. Zawiera bardzo dużą ilość azotu i przy jego stosowaniu może zajść ryzyko przenawożenia roślin. Zaleca się go rozcieńczać.
Nawożenie obornikiem roślin warzywnych
Trzeba pamiętać, że nie możemy użyć świeżego obornika pod warzywa, ponieważ wydziela on amoniak. Jest on dla nich toksyczny i może spowodować spalenie roślinek. Bakterie, które rozkładają obornik na substancje przyswajalne dla warzyw, potrzebują dużej dawki azotu, dlatego będą o niego konkurować z roślinami posadzonymi na grządce. Obornik należy wymieszać lub przekopać z glebą, najlepiej na zimę.
Niektóre warzywa np. marchew nie lubią gleb świeżo nawożonych obornikiem, a inne np. strączkowe nie lubią go wcale. Wyjątek stanowi fasola szparagowa, którą można uprawiać w pierwszym roku po nawożeniu obornikiem.
W pierwszym roku po oborniku uprawia się warzywa kapustne: kapusta biała, czerwona, włoska, brukselka, brokuł, kalafior i warzywa dyniowate: np. dynia, cukinia, ogórek oraz seler.
W pierwszym lub drugim roku – cebula, czosnek, por i warzywa psiankowate: pomidor, papryka, oberżyna.
W drugim – rzodkiewka i warzywa korzeniowe: marchew, burak, pietruszka, a także warzywa wieloletnie: chrzan, rabarbar, szparag.
Warzywa liściowe (np. sałata, rukola) najlepiej uprawiać w pierwszym roku po oborniku jako przedplon lub poplon po głównej uprawie, ale można je także uprawiać w 2 i 3 roku po oborniku.
Zdrowe i obfite plony można uzyskać tylko wtedy, gdy dawki nawozów będą dostosowane do wymagań pokarmowych warzyw i zasobności gleby. Należy używać jedynie dobrze przekompostowanego obornika, w którym nie powinno być już żadnych pasożytów.
