Krótko o clematis
Powojniki to rośliny ozdobne, niezwykle dekoracyjne pnącza. Kwitną wręcz zjawiskowo, a wybór odmian i kolorów kwiatów jest ogromny. Ze względu na atrakcyjny wygląd owocostanów są ozdobą ogrodu także jesienią i zimą.
Odmiany powojników
Znanych jest ponad cztery tysiące odmian: powojniki wielkokwiatowe, botaniczne i powojniki bylinowe.
Warto, aby przed kupnem powojnika poznać jego wymagania, aby zapewnić mu możliwie najlepsze warunki i długo cieszyć się jego walorami.
Gwarancją dobrego wzrostu powojników i ich obfitego rozkwitnięcia jest wybór odpowiedniego miejsca w ogrodzie
Pielęgnacja powojników polega na corocznym wiosennym cięciu, nawożeniu oraz regularnym podlewaniu według potrzeb danej odmiany.
Pielęgnacja powojników – cięcie roślin.
Pielęgnacja powojników polega na corocznym wiosennym cięciu, nawożeniu oraz regularnym podlewaniu według potrzeb danej odmiany. Usuwając przekwitłe kwiatostany może to również korzystnie wpływać na przedłużenie kwitnienia.
Miłośnicy ogrodów często zadają sobie pytanie, czy i jak przycinać pnącza. Cięcie może pobudzić rośliny do obfitego kwitnienia i owocowania, źle wykonane – może spowodować szkody. Warto wyjaśnić, które rośliny, kiedy i jak przycinamy.
Cięcie powinno się wykonywać ostrym sekatorem, lekko ukośnie 1 cm powyżej pąka lub rozgałęzienia. Pozostawiony zbyt długi odcinek pędu zamiera i staje się siedliskiem chorób. Miejsca cięcia na pędach grubych powinno się zasmarować farbą ułatwiającą gojenie lub maścią ogrodniczą.
Po co ciąć rośliny?
- Rozkrzewieniu – spowoduje wyrastanie nowych rozgałęzień z pąków pozostawionych u podstawy,
- Usunięciu nadmiaru pędów – Wycięcie gałązek nadmiernie zagęszczających roślinę, ograniczających dostęp światła oraz przewietrzanie jej wnętrza pozytywnie wpływa na zdrowie rośliny i jej wygląd,
- Usuwanie zamarłych oraz chorych pędów – przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób,
- Wywołaniu kwitnienia i owocowania, gwarantuje to 'burzę’ kwiatów,
- Odmłodzeniu – co około 5 lat można usunąć część najstarszych pędów, aby zastąpiły je nowe, młode, silniej rosnące i zdrowsze pędy.
Przycinanie powojników
Ważne – w pierwszym roku uprawy, po posadzeniu powinno się przyciąć nie wyżej niż 30 cm od podłoża – ma to spowodować wyrastanie nowych pędów z podstawy krzewu.
Przycinanie powojników to jeden z najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych wśród powojników. Sprzyja ono rozkrzewianiu się pnączy i wpływa na obfite kwitnienie.
Cięcie powinniśmy wykonać wczesną wiosną – od końca lutego do początku kwietnia. Opóźnienie cięcia powoduje opóźnienie kwitnienia. Zawsze usuwamy w całości wszystkie chore i obumarłe pędy.
Wyróżniamy trzy sposoby cięcia clematisów:
nie przycinamy wcale
– powojniki, które kwitną na zeszłorocznych pędach nie tnie się wcale. Np. Clematis Montana i powojniki z grupy Atragene, czyli te, które kwitną tylko na starych pędach wczesną wiosną. Jeśli jest to potrzebne ze względu na nadmierne rozrastanie się, pędy tnie się dopiero po kwitnieniu, na wysokości, która nam odpowiada, ale najczęściej nie niżej niż 1 m od ziemi,
tniemy słabo
– czyli u większości odmian wielkokwiatowych clematisów, które rozpoczynają kwitnienie w maju lub czerwcu na pędach zeszłorocznych, a następnie powtarzają kwitnienie na pędach tegorocznych. Przycina się na mniej więcej jednakowej wysokości od 100 do 150 cm, podobnie postępujemy z roślinami, co do których nie mamy pewności, jak powinny być przycinane,
silnie CIĘTE
– to powojniki kwitnące późno, na tegorocznych pędach od końca czerwca do sierpnia, np.: odmiany z grupy Viticella i powojniki wielkokwiatowe kwitnące późno, najlepiej przycina się silnie nad 2-3 parą pąków (około 20-50 cm) od ziemi, pod lekkim kątem. Tak silne cięcie możemy wykonać również u powojników z grupy tangutica, np. powojnik 'Bill MacKenzie’, jeżeli chcemy ograniczyć ich rozrastanie. Clematisy z tej grupy odznaczają się silnym wzrostem.
Pozostałe sposoby cięcia powojników:
Cięcie letnie można wykonać w przypadku zbyt mocno rozrastających się pędów, gdy mamy nadmiar pędów, wtedy pędy wycina się po kwitnieniu.
W ostateczności przyciąć można późną jesienią. Szczególnie ważne jednak, aby roślina powinna mieć jeszcze czas na zregenerowanie się przed zimą.
Cięcie odmładzające przeprowadza się co kilka lat u bardzo starych, rozrośniętych okazów, którym chcemy nadać nową formę. Wszystkie pędy wycina się silnie, przynajmniej o połowę długości i usuwa wszystkie stare, suche i uszkodzone.
Porada: ponieważ cięcie indywidualne gałęzi sprawia wiele trudności, najlepiej przycinamy wszystkie pędy prawie na tej samej wysokości.
Powojniki, które kwitną wiosną, pąki kwiatowe zawiązują na pędach w poprzednim roku – ich wycięcie spowoduje brak zakwitania.
Ciąć najlepiej sekatorem!
Czym obsadzić powojnik?
Większość powojników możemy prowadzić na ogrodzeniach, ściennych podporach oraz różnego rodzaju konstrukcjach ogrodowych. Zazwyczaj używamy podporę, by pomóc roślinie, ponieważ silnie się rozrastają. To rośliny silnie rosnące.
Niektóre możemy również pozwolić im rosnąć swobodnie, będą wtedy wspinać się po naturalnych podporach jakie napotkają lub płożyć po ziemi.
Ponieważ clematisy to rośliny zrzucające liście na zimę i efektowne głównie od maja do września, warto obok nich sadzić krzewy zimozielone (żywotniki, niskie gatunki i odmiany sosen, bukszpany) lub kwitnące krzewy liściaste bądź odmiany o barwnych liściach (pięciorniki, perukowce, tawuły japońskie).
Jak szybko rozrasta się powojnik?
W zależności od odmiany rośliny te przyrastają one od 1,5 do 6 m rocznie. Kiedy nowe pędy podrosną, rozpinamy je na podporze.
Clematisy to rośliny wprost idealne do uprawy, szczególnie w miejscach, które chce się osłonić.
Co atakuje clematis?
Zdrowe, dobrze odżywione i nawodnione rosnące w optymalnych dla nich warunkach są zdecydowanie bardziej odporne na choroby i szkodniki.
Najpoważniejszą chorobą powojników jest uwiąd (zgorzel), objawiający się więdnięciem i zamieraniem pojedynczych pędów lub całych nadziemnych części roślin. Te objawy nie są wynikiem bezpośredniego porażenia więdnących gałązek, lecz brakiem przewodzenia wody przez organy rośliny, które zostały zainfekowane.
Coraz częściej występującą chorobą powojników jest mączniak prawdziwy. Powoduje on powstawanie białego mączystego nalotu na górnej stronie liści.
Szkodniki rzadko porażają clematisy. W uprawie powojników spotyka się:
- mszyce i przędziorki
- giętwę powojnikową
- gąsienice piętnówki i rolnic
- nornice
Jeżeli nie usuniemy porażonych części pędów mogą zimować w nich np. zarodniki grzybów lub szkodniki, które w kolejnym sezonie przy sprzyjających warunkach zaatakują ponownie.
Powojniki do zdrowego rozwoju i żeby pięknie kwitły, wymagają określonego stanowiska i stałej, sumiennej pielęgnacji, by miały piękne kwiaty.
Podsumowanie
Clematisy to niewątpliwie jedne z najpiękniejszych pnączy. Zdobią w sezonie ogród pięknymi kwitami. Niektóre z nich kwitną wczesną wiosną, inne latem (z grupy Tangutica kwitną latem).
Są pnącymi krzewami lub bylinami o przepięknych kwiatach, w niemal wszystkich możliwych kolorach. Wiele odmian ma również bardzo dekoracyjne owocostany, które mogą być ozdobą zimowego ogrodu.
Cięcie to jednak jeden z kluczowych jej elementów. Odpowiednio wykonany zabieg pozwoli nam cieszyć się pięknymi kwiatami i zdrowymi krzewami przez cały czas.
Nie bójmy się cięcia clematisów.
