Pelargonie co o nich wiemy
Nazwa pochodzi od greckiego słowa „pelargós” i nawiązuje do kształtu nasion przypominających dziób bociana. Znana jest również pod nazwą „geranium” i „angina”. Pelargonia należy do rodziny bodziszkowatych i liczy ponad 200 gatunków. Pochodzi z Afryki Południowej. Występuje tam w niespotykanej u nas formie krzewu, który osiąga nawet do 3 metrów wysokości. Do Europy trafiła na początku XVII wieku, zdobyła niezwykłą popularność nie tylko jako roślina ozdobna na tarasach czy balkonach, ale również jako kwiat doniczkowy uprawiany wewnątrz pomieszczeń. Jest najbardziej rozpowszechnioną rośliną ozdobną zwłaszcza w miejscach, gdzie nie występują przymrozki. Dziesiątki lat hodowli pozwoliły na stworzenie wielu odmian, wszystkie te rośliny są mieszańcami odmian Afrykańskich.
Pelargonie są jednymi z najczęściej uprawianych roślin ozdobnych. Rośliny te można spotkać w wielu ogrodach, na balkonach i tarasach, a także zwisające z parapetów okiennych, gdzie pięknie kwitną od maja aż do jesieni.
Plusy w uprawie pelargonii w naszej strefie klimatycznej:
- pelargonia ma niewielkie wymagania uprawowe,
- długi okres kwitnienia,
- to obficie kwitnące rośliny,
- różnorodne odmiany pelargonii, także z nasion,
- różnej barwie kwiatów i liści,
- pelargonia jest bardzo uniwersalna w aranżacjach,
- sprawdzi się w nasadzeniu pojedynczym i grupowym, w dużej ilości tego samego gatunku,
- pelargonia jest rośliną miododajną oraz atrakcyjną dla pszczół przez wyraziste kwiaty i bardzo długi okres ich utrzymywania się,
- przy odpowiedniej pielęgnacji roślina nie choruje i nie jest uszkadzana przez szkodniki,
- są wrażliwymi na mróz;
Minusy w uprawie:
- pelargonia nie lubi miejsc wietrznych,
Odmiany:
- pelargonie wielkokwiatowe, mają zwarty pokrój,
- pelargonie rabatowe,
- o kolorowych liściach,
- o pachnących liściach;
Warunki uprawy:
- doskonale rosną w miejscach słonecznych, ale radzą sobie również w miejscach nieco ocienionych,
- sadzimy do żyznej ziemi ogrodowej, podłoże nie musi być bogate w składniki odżywcze,
- wymagają regularnego podlewania,
- sadzimy w ogrodzie lub w doniczkach
- od końca maja rozpoczynamy nawożenie pelargonii;
Zimowanie pelargonii w warunkach domowych jest możliwe, choć niewiele osób się na to decyduje. Najczęściej po prostu nie wiemy jak przezimować pelargonie lub wydaje nam się to zbyt trudne. Jesienią pelargonie mogą pozostawać na balkonach i tarasach dopóki temperatura nie spada poniżej 0°C.
Na co jest pelargonia?
Właściwości lecznicze i zastosowanie kulinarne pelargonii oraz w przemyśle kosmetycznym.
Pomaga leczyć infekcje skóry, w tym trądzik, opryszczkę czy łupież. Działa antywirusowo i skutecznie pomaga w leczeniu przeziębień, kataru, kaszlu, zatok, grypy. Ma również właściwości antydepresyjne, zmniejsza napięcie nerwowe i stany lękowe. Przy bólach reumatycznych można stosować nalewkę, która złagodzi objawy.
W przemyśle kosmetycznym wykorzystywana jest do produkcji perfum, mydła oraz kremów do cery tłustej.
Pelargonię możemy stosować również w kuchni. Pokrojone liście wsypane do herbaty dodadzą jej przyjemnego aromatu. Drobno posiekane można również wykorzystać do aromatyzowania deserów, dżemów, galaretek, ale także masła, octu, pasztetu czy dań z ryb. Pelargonia jest także skutecznym, naturalnym sposobem na odstraszanie komarów.
Jak rozróżnić pelargonię?
Mają woskowate, błyszczące liście i wiotkie łodygi. Podczas gdy pelargonie rabatowe wymagają regularnego ręcznego obrywania zwiędniętych kwiatów, odmiany zwisające mają zdolność do „samooczyszczania” – zwiędnięte kwiaty po prostu odpadają
Pelargonie to jedne z najpopularniejszych kwiatów balkonowych
Zamiast kupować gotowe sadzonki, możemy je samodzielnie rozmnożyć, np. przez nasiona. Podpowiadamy kiedy i jak rozmnażać pelargonie wysiewając nasiona. Poradnik rozmnażania pelargonii krok po kroku.
Jak uzyskać nasiona z własnych pelargonii?
Pelargonia rzadko zawiązuje nasiona, ponieważ ma zwykle niedokształcone pylniki. Nie mamy praktycznie możliwości samodzielnego zbioru nasion. Jednak czasem się udaje, jednak wysiew dla amatorów jest raczej trudny. Najprostszym sposobem rozmnożenia jest natomiast pobranie sadzonek i ukorzenienie ich.
Po pozyskaniu nasion: na rozłożoną gazetę wykładamy po garści nasienników, papier zwijamy w rulon i zdecydowanie zgniatamy zawartość. Wszystkie osypane nasiona wypadną z dolnego otworu prosto do podstawionego wcześniej pojemnika.
Rozmnażanie pelargonii z nasion – własne nasiona czy kupne?
Nasiona pelargonii
Są one dostępne w centrach ogrodniczych, sklepie ogrodniczym, marketach czy w sklepach internetowych. Są konfekcjonowane w niewielkie opakowania przeznaczone do samodzielnej uprawy.
Są to nasiona przez producenta poddawane tzw. skaryfikacji (na opakowaniu jest oznaczenie F1), z których wyrosną rośliny o cechach zgodnych z opisem na opakowaniu (o podanym pokroju, sile wzrostu, kolorze kwiatów). Są także bardziej odporne na choroby oraz mniej wrażliwe na niekorzystne warunki uprawy i charakteryzują się obfitym kwitnieniem sadzonki przez całe lato. Zdolność kiełkowania rośliny jest duża.
Po ich wysianiu otrzymamy roślinę zgodną z opisem na opakowaniu np. pelargonie rabatowe odmiany takiej jak 'Anula’ – pokrój wzniesiony, kwiaty łososiowe, 'Halka’ – pokrój krzaczasty, kwiaty pomarańczowe, 'Julka’ – pokrój krzaczasty, kwiaty jasnoróżowe, 'Jutrzenka’ – pokrój krzaczasty, kwiaty różowe, 'Martyna’ – pokrój krzaczasty, kwiaty ciemnoczerwone czy 'Olga’ – pokrój krzaczasty, o kwiatach białych.
Jeśli zbierzemy dojrzałe nasiona samodzielnie z egzemplarzy, które np. zdobiły nasz balkon w sezonie, i będziemy chcieli je wysiać ich nasiona, to niestety z skiełkowanych nasion otrzymamy rośliny różniące się cechami od tych, z których nasiona pozyskaliśmy.
Dlatego do wysiewu wykorzystujmy tylko zakupione nasiona heterozyjne.
Jak i kiedy siać nasiona pelargonii?
Wysiew pelargonii:
Nasiona pelargonii dostępne w sprzedaży poddane są wcześniej zabiegowi skaryfikacji – co znacznie ułatwia ich równomierne kiełkowanie. Mimo to przed wysiewem wymagają moczenia w wodzie przez dobę.
Po napęcznieniu nasion w ciepłej wodzie wysiewa się je do wielodoniczek (inaczej multiplatów) lub ewentualnie do doniczki (średnica około 10 cm) wypełnionych torfem lub mieszanką ziemi inspektowej, torfu i perlitu w proporcji 1:1:1. Ustawiamy w widnym miejscu.
Czas siania:
Jeśli chcemy posadzić pelargonie na balkonie na przełomie kwietnia i maja to musimy wysiewać nasiona pelargonii już na przełomie grudnia i stycznia!
Rozmnażanie pelargonii z wysiewu nasion trwa dłużej niż rozmnażanie za pomocą sadzonek – rośliny mogą zakwitnąć dopiero po 6 miesiącach od wysiewu.
Pielęgnacja po wysiewie nasion i w czasie kiełkowania
Po wysiewie nasionka pelargonii przysypujemy bardzo cienką warstwą podłoża, a całość przykrywamy folią (aby utrzymać wysoką wilgotność powietrza.
W temperaturze 20–25°C pierwsze siewki ukazują się po 7–12 dniach, wtedy zdejmujemy folię aby nie pojawiły się choroby grzybowe.
Jeśli wysialiśmy nasiona do multiplatów konieczne jest ich przesadzenie do doniczek, gdy sadzonka będą miały 2–3 liście.
Malutkie sadzonki muszą mieć zapewniony dostęp do światła oraz stałą wilgotność i temperaturę. Rośliny często zraszamy wodą o temperaturze pokojowej. Ukorzenione sadzonki pelargonii bardzo szybko będą wypuszczać kolejne, młode pędy. Pierwsze należy uszczykiwać, aby roślina ładnie się zagęściła.
Gdy roślinki podrosną, przesadzamy je do osobnych doniczek, a w drugiej połowie maja wynosimy na zewnątrz, sadząc w donicach na balkonie lub na rabatach w ogrodzie.
A może rozmnażanie pelargonii z sadzonek zamiast pelargonii z nasion?
Pelargonie najczęściej rozmnaża się wegetatywnie za pomocą sadzonek pobranych z rośliny matecznej. Ta druga metoda uzyskania rozsady jest równie skuteczna.
To zdecydowanie najpopularniejsza metoda rozmnażania tych roślin. Dla osób, które jeszcze nigdy tego nie robiły, może wydawać się trudna jednak wcale tak nie jest. Sadzonki pelargonii doskonale się ukorzeniają. Wystarczy tylko trochę im w tym pomóc.
Kiedy pobierać sadzonki?
W przypadku pelargonii rabatowych i pelargonii bluszczolistnych sadzonki pobiera się od połowy lutego do połowy marca, Ukorzenią się po 2-3 tygodniach, a rośliny zakwitną już po 8 tygodniach. Sadzonki pelargonii wielkokwiatowych pobieramy we wrześniu. W tym okresie również doskonale będą się ukorzeniać. Młode pelargonie będziemy zimować tak samo jak starsze – w jasnym i chłodnym pomieszczeniu. Na zewnątrz wysadzamy je dopiero po 15 maja.
Podsumowanie
To najpopularniejsza roślina ozdobna uprawiana chyba przez wszystkie nasze mamy, babcie i sąsiadki. Nie ma wręcz możliwości, abyśmy jej nigdy nie spotkali i nie umieli rozpoznać.
Pelargonia jest rośliną lubianą i chętnie odwiedzaną przez pszczoły, nawet pelargonie z nasion. Wystarczy nawet jedna doniczka postawiona na balkonie, aby kilka owadów znalazło w niej pokarm. Jeśli postawimy ich więcej, to nasz balkon od wiosny do jesieni będzie wyglądał jak kolorowa łąka, a pszczoły przez dłuższy czas będą miały pożywienie.
Niewiele jest kwiatów balkonowych tak popularnych, jak pelargonie. I trudno się dziwić – są one trwałe, kwitną długo i pięknie aż do późnej jesieni, a ich różne odmiany sprawiają, że naprawdę jest z czego wybierać. Zarówno do doniczki jak i gruntu.
Pelargonie są bardzo atrakcyjne, ich kwiaty zachwycają niejednego miłośnika roślin.
